De zomer van 2022 was de heetste zomer ooit op het Europese continent, met droogte, bosbranden en watertekorten tot gevolg. En ondanks de algemene gedachte dat Nederland te veel water heeft, moet er ook in dit land veel gebeuren om verdroging te voorkomen. 'Je moet als samenleving veerkrachtig zijn om niet afhankelijk te worden van neerslagpatronen', zegt Arthur Valkieser, bestuurslid van Water Europe, een adviesorgaan van de Europese Commissie over waterkwaliteit.
Jaarlijks valt er gemiddeld evenveel water naar beneden als dat er neerslag valt. 'Dat is al duizenden jaren zo, alleen het patroon en de locatie van waar het valt zijn anders. En dus moet je als samenleving weerbaar worden voor deze veranderende patronen en een systeem creëren dat niet afhankelijk is van deze patronen en toch het grondwaterpeil beschermt tegen grote schommelingen', vertelde Valkieser tijdens het Amsterdam Business Forum aan BNR Zakendoen.
'We drogen aarde uit'
En juist dat zakkende grondwater is een van de belangrijkste oorzaken van droogte in Nederland. 'Momenteel wordt het grootste deel van ons drinkwater uit de grond gepompt. Daardoor zakt het grondwaterpeil en moeten we steeds dieper boren. We ontsieren dus eigenlijk de aarde.'
Hij vervolgt: 'Het is eigenlijk heel simpel, je moet circulair gaan denken.' En dan wijst Valkieser onder meer op het zuiveringsproces van water in Nederland. 'De waterleidingbedrijven zuiveren het water al zo goed dat het bijna drinkwater kan worden. Je hoeft maar een beetje extra te zuiveren en daarmee kunnen we minder water uit de grond halen, waardoor de natuur meer in balans komt en dijken en funderingen van huizen minder worden aangetast.'
Wat juist voorkomen moet worden is bijvoorbeeld het ontzilten van zeewater, wat Noord-Brabant nu wil gaan doen, zegt Valkieser, die ook het bedrijf Hydraloop leidt. Het bedrijf is gespecialiseerd in het zuiveren van licht gebruikt grijs water uit woningen en commercieel vastgoed in de bouw. 'Ontzilting kost niet alleen veel energie, maar is ook schadelijk voor het milieu. Ze kunnen beter in zee gaan met de waterleidingbedrijven om hun gezuiverde afvalwater te gebruiken voor drinkwater. Volgens Valkieser is dit inmiddels een beproefd recept. 'In Israël en Singapore gebeurt dit al en het water in de Maas bestaat grotendeels uit gezuiverd afvalwater van zuiveringsinstallaties in Europa.
De vraag is waarom het dan niet wordt gedaan. 'Dit vereist een langetermijnvisie en een doelstelling. En dat ontbreekt.'
Oplossingen in eigen land
Behalve een taak voor waterleidingbedrijven, kunnen ook thuis maatregelen worden genomen. Alleen is water nu erg goedkoop, waardoor consumenten geen reden hebben om water te gaan besparen. 'Mensen kijken vooral naar hun portemonnee. En daarom is het belangrijk dat nieuwe woningen waterbesparend worden gebouwd. Dat zou in het bouwbesluit van de overheid moeten worden opgenomen, zodat de leidingen worden voorbereid, en dan is het alleen nog aan de bewoners om zelf water te gaan besparen zonder aan comfort in te boeten.'
Het gebruik van bijvoorbeeld gerecycled grijs water voor toiletten, douches, tuinen of wasmachines vereist aparte grijswaterleidingen, zodat het niet met drinkwater wordt vermengd.
Kosten
Naast deze maatregelen moet wat Valkieser betreft dus ook gekeken worden naar de kosten van water, ondanks dat water momenteel erg goedkoop is. Wat dat betreft zou Nederland een voorbeeld kunnen nemen aan België, waar gedifferentieerde tarieven worden gehanteerd.
'De eerste dertigduizend liter per persoon per jaar, dat is 80 liter per persoon per dag, kost 4,60 euro per duizend liter. Daarboven wordt de prijs per duizend liter bijna verdubbeld tot 9,60 euro', aldus Valkieser. 'Dat dwingt mensen om óf zuinig met water om te gaan en korter te douchen, óf een besparingssysteem te gaan installeren zodat die duurdere prijs voor water niet betaald hoeft te worden.'
Nederland nog steeds koploper
En toch is Nederland ook wat Valkieser betreft over het algemeen koploper als het gaat om het omgaan met water. 'Die voorsprong hebben we nog steeds, heel veel bedrijven hebben enorm goede oplossingen om slim met waterproblemen om te gaan.' En de markt voor die ideeën, is enorm en groeit. 'Dit waterprobleem is overal, België is nummer 22 op de lijst van landen met waterproblemen.'
Dit artikel is een letterlijke vertaling van het originele Nederlandse artikel, geschreven door Matthijs Meerman en Jorn Lucas, gepubliceerd op de website van BNR Nieuwsradio: https://www.bnr.nl/nieuws/duurzaamheid/10488513/hoe-komen-we-af-van-het-watertekort-we-mergelen-de-aarde-uit
Meer BNR over Hydraloop:
Luister naar de podcast met Arthur Valkieser (Water Europe) over waterzekerheid of naar de plannen van Hydraloop na het winnen van diverse prijzen op CES2020, waaronder 'Best of the Best' of bekijk de uitzending Pioneering Business Models - #12 Wordt Hydraloop een wereldwijde hit?
This article is a literal translation of the original Dutch article, written by Matthijs Meerman and Jorn Lucas, published on the website of BNR News Radio: https://www.bnr.nl/nieuws/duurzaamheid/10488513/hoe-komen-we-af-van-het-watertekort-we-mergelen-de-aarde-uit
More BNR about Hydraloop (in Dutch):