Aanpassing regelgeving voor toekomstige drinkwatervoorziening is essentieel

'In Nederland dreigt een drinkwatertekort door de noodzaak om tot 2030 900.000 nieuwe woningen te bouwen. Nederlandse drinkwaterbedrijven geven aan dat dit onhaalbaar is', stelt ENVAQUA in een vrijgegeven persbericht samen met partner Water Alliance. De branchevereniging benadrukt de noodzaak van waterbesparende technieken in woningen en gebouwen. Ook roept zij met een brief op 26 september de verantwoordelijke ministers Jetten (Klimaat), Harbers (Infrastructuur) en De Jonge (Wonen) op om het Bouwbesluit en Drinkwaterbesluit aan te passen.

In maart 2022 waarschuwde de Vereniging van Waterleidingbedrijven (VEWIN) al dat het onzeker is of drinkwaterbedrijven straks drinkwater kunnen leveren voor de 900.000 nieuwe woningen die voor 2030 gepland staan. Het vinden en benutten van nieuwe drinkwaterbronnen wordt steeds moeilijker. Ook lopen drinkwaterbedrijven tegen steeds meer juridische en administratieve obstakels aan. Met een handreiking riep VEWIN in september op tot aanpassing van het Bouwbesluit en het Drinkwaterbesluit, en ook branchevereniging ENVAQUA sloot zich hierbij aan.

In de brief aan het kabinet geeft de Expertgroep Watergebruik Gebouwde Omgeving van ENVAQUA aanvullende aanbevelingen om het Bouwbesluit en Drinkwaterbesluit in Nederland zo in te richten dat we zo snel en ver mogelijk een structurele drinkwatervoorziening kunnen realiseren. Dit is extra urgent vanwege de onderbroken gaslevering uit Rusland: hergebruik van huishoudelijk water leidt tot energiebesparing.

Stresspunten drinkwater

In de onlangs verschenen handreiking 'Borging van de drinkwatervoorziening op korte en lange termijn' beschrijft VEWIN stresspunten die op korte of lange termijn in de drinkwatervoorziening ontstaan. Uit de verkenningen blijkt dat alle drinkwaterbedrijven dringend hun productiecapaciteit moeten verhogen om (op lange termijn) aan de leveringsverplichting te kunnen voldoen. De vraag is echter of dat de juiste oplossing is. "Het is de manier waarop we de afgelopen honderdvijftig jaar in de behoefte aan drinkwater hebben voorzien. Maar het is lineair denken, in een tijd waarin circulariteit de maatschappelijke norm is', zegt Ignaz Worm van ENVAQUA.

Waterbesparing

Volgens ENVQUA ligt de oplossing in waterbesparende technieken en warmteterugwinning. Ook zouden huishoudens meer water kunnen besparen. Worm: "Het hoofdverbruik kan, zoals in België, worden teruggebracht van 130 liter per persoon per dag naar minder dan 100 liter per persoon per dag, een besparing van meer dan 20%. En ook het hergebruik van huishoudelijk water en afvalwater leidt tot aanzienlijke energiebesparingen." De zeventien bij ENVAQUA aangesloten bedrijven leveren de technologie om ten minste 20% water te besparen in nieuwe woningen en tegelijkertijd energie terug te winnen uit warm water. Denk aan een kringloopdouche (Upfallshower), waterloze urinoirs (Biocompact), kleine waterzuiveringssystemen voor regenwater (Mijn Waterfabriek), huishoudelijk water (Hydraloop), afvalwater (Desah) en andere oplossingen. Om deze technieken toe te passen is het belangrijk dat het Bouwbesluit en het Drinkwaterbesluit worden aangepast.

Aanpassingen van het Bouwbesluit

Voor hoofdstuk 5 van het Bouwbesluit is de aanbeveling dat gemeenten via maatwerk voorschriften en verplichtingen kunnen opleggen aan bouwplannen. Waterbewuste gebouwen moeten centraal staan, zowel op perceel- als op wijkniveau. Dit kan door de aanleg van regenwateropvang- en benuttingsystemen en grijswaterzuiverings- en hergebruiksystemen. De expertgroep voegt hieraan toe: "Het is ook onze aanbeveling om de term huishoudwater te gebruiken. Dit sluit aan bij de benaming in het Drinkwaterbesluit, waar huishoudwater wordt aangeduid als regenwater of hergebruikt grijs water.

Het waarborgen van de volksgezondheid

Om de volksgezondheid in waterbewuste gebouwen te waarborgen, moeten passende normen en certificeringen worden opgenomen. Een woning die "Waterbesparingsklaar" is, kan worden gerealiseerd door een dubbel leidingnet te installeren. Er is dan een apart leidingnet voor huishoudelijk water naar de toiletten, de wasmachine en de tuin. Er is dan ook een aparte afvoer van grijs water van douche, bad en wasmachine voor behandeling en hergebruik.

BTW-vrijstelling en verlaagd leveringstarief

De aankoop en installatie van voorzieningen voor hergebruik van huishoudelijk water moeten worden vrijgesteld van BTW. Tot slot wordt ook gepleit voor een aanpassing van het btw-tarief naar 9% voor de levering van huishoudelijk water, zoals nu al het geval is voor de aanschaf van zonnepanelen.

Aanpassingen Drinkwaterbesluit

Verder wordt gevraagd om het Drinkwaterbesluit (artikel 4) aan te passen om het gebruik van huishoudwater voor meer toepassingen dan alleen toiletspoeling mogelijk te maken, zoals gebruik voor wasmachines en tuinberegening. Ook huishoudelijk water afkomstig van grijswaterzuiveringsinstallaties en van regenwatersystemen moet kunnen worden gebruikt in collectieve netten. Ook hier moet de volksgezondheid worden beschermd door normen en certificering vast te stellen voor het opvangen en het gebruik van regenwater en voor het hergebruik van water, en door te bepalen hoe en door wie het wordt gecontroleerd.

Dit artikel is een letterlijke vertaling van het oorspronkelijke artikel "Aanpassing regelgeving voor toekomstige drinkwatervoorziening is gezien must", geschreven door Ilse Bos, en gepubliceerd door Waterforum. Alle auteursrechten liggen bij Ilse Bos en Waterforum.